ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंट (GBBC) २०२५ अंतर्गत पक्षी निरीक्षणाच्या नोंदींमध्ये पश्चिम बंगालने सलग तिसऱ्या वर्षी देशात आघाडी घेतली आहे. भारतभरातील १,०६८ पक्षी प्रजातींपैकी बंगालमध्ये सर्वाधिक ५४३ प्रजातींची नोंद झाली आहे.
१४ ते १७ फेब्रुवारी दरम्यान आयोजित या जागतिक पक्षी गणनेत भारतातील ३७ राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील पक्षी निरीक्षकांनी सहभाग घेतला. बंगालने सलग तिसऱ्यांदा सर्वाधिक प्रजातींची नोंद करून देशात अव्वल स्थान कायम राखले आहे. यंदा ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंट मध्ये सहभाग कमी असल्याचे निरीक्षण नोंदवण्यात आले आहे. “या वेळी परीक्षा हंगाम सुरू असल्याने अनेक पक्षी निरीक्षक अधिवास पाहण्यास कमी गेले असावेत,” असे बर्डवॉचर्स सोसायटीचे बंगाल समन्वयक संतनु मन्ना यांनी सांगितले.
ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंट दरम्यान केरळने ९,८५६ पक्षी नोंदींसह चेकलिस्ट संख्येत देशात प्रथम स्थान पटकावले. बंगालमधून अपलोड झालेल्या चेकलिस्टची संख्या २०२४ मध्ये २,२२३ होती, तर यावर्षी ती १,९०९ वर आली आहे. राज्यातील जिल्ह्यांमध्ये दार्जिलिंगने सर्वाधिक २५२ पक्षी प्रजाती नोंदवल्या, मात्र हा आकडा मागील वर्षाच्या ३०८ प्रजातींपेक्षा कमी आहे. दक्षिण २४ परगणा ५१३ चेकलिस्टसह राज्यातील अव्वल जिल्हा ठरला आहे. यावर्षीच्या पक्षी गणनेदरम्यान काही दुर्मिळ प्रजाती निरीक्षणात आल्या. उत्तर बंगालच्या झालॉंगमध्ये इबिसबिल, मालदामध्ये कॉमन स्टारलिंग आणि बरुईपूरमध्ये स्पॉटेड क्रॅक दिसल्याची नोंद झाली.
ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटहा १९९८ मध्ये कॉर्नेल लॅब ऑफ ऑर्निथोलॉजी आणि नॅशनल ऑडुबॉन सोसायटीने सुरू केलेला उपक्रम आहे. त्याअंतर्गत पक्षीनिरीक्षक पक्ष्यांची गणना करून ई-बर्ड या जागतिक डेटाबेसवर नोंदी अपलोड करतात.
भारताने २०१३ मध्ये पहिल्यांदा ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटमध्ये भाग घेतला होता, त्यावेळी फक्त २०० लोक सहभागी झाले होते. गेल्या वर्षी हा आकडा ५,३०० वर पोहोचला, त्यापैकी ३४४ निरीक्षक बंगालमधील होते.
यंदा तिसऱ्या दिवशी १५१ बंगाली पक्षीप्रेमींनी सहभाग घेतला. ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटमध्ये बहारुद्दीन स्क यांनी सर्वाधिक ३१० प्रजातींचे निरीक्षण केले, तर संतनु मन्ना यांनी सर्वाधिक ११२ चेकलिस्ट अपलोड केल्या.
भारतभर पक्षी निरीक्षणाची आवड वाढत असून, बंगालचा या क्षेत्रातील सक्रिय सहभाग देशासाठी प्रेरणादायी ठरत आहे. ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटग्रेट बॅकयार्ड मधील यंदाच्या निरीक्षण अहवालाची अंतिम यादी लवकरच जाहीर होणार आहे.
१४ ते १७ फेब्रुवारी दरम्यान आयोजित या जागतिक पक्षी गणनेत भारतातील ३७ राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील पक्षी निरीक्षकांनी सहभाग घेतला. बंगालने सलग तिसऱ्यांदा सर्वाधिक प्रजातींची नोंद करून देशात अव्वल स्थान कायम राखले आहे. यंदा ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंट मध्ये सहभाग कमी असल्याचे निरीक्षण नोंदवण्यात आले आहे. “या वेळी परीक्षा हंगाम सुरू असल्याने अनेक पक्षी निरीक्षक अधिवास पाहण्यास कमी गेले असावेत,” असे बर्डवॉचर्स सोसायटीचे बंगाल समन्वयक संतनु मन्ना यांनी सांगितले.
ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंट दरम्यान केरळने ९,८५६ पक्षी नोंदींसह चेकलिस्ट संख्येत देशात प्रथम स्थान पटकावले. बंगालमधून अपलोड झालेल्या चेकलिस्टची संख्या २०२४ मध्ये २,२२३ होती, तर यावर्षी ती १,९०९ वर आली आहे. राज्यातील जिल्ह्यांमध्ये दार्जिलिंगने सर्वाधिक २५२ पक्षी प्रजाती नोंदवल्या, मात्र हा आकडा मागील वर्षाच्या ३०८ प्रजातींपेक्षा कमी आहे. दक्षिण २४ परगणा ५१३ चेकलिस्टसह राज्यातील अव्वल जिल्हा ठरला आहे. यावर्षीच्या पक्षी गणनेदरम्यान काही दुर्मिळ प्रजाती निरीक्षणात आल्या. उत्तर बंगालच्या झालॉंगमध्ये इबिसबिल, मालदामध्ये कॉमन स्टारलिंग आणि बरुईपूरमध्ये स्पॉटेड क्रॅक दिसल्याची नोंद झाली.
ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटहा १९९८ मध्ये कॉर्नेल लॅब ऑफ ऑर्निथोलॉजी आणि नॅशनल ऑडुबॉन सोसायटीने सुरू केलेला उपक्रम आहे. त्याअंतर्गत पक्षीनिरीक्षक पक्ष्यांची गणना करून ई-बर्ड या जागतिक डेटाबेसवर नोंदी अपलोड करतात.
भारताने २०१३ मध्ये पहिल्यांदा ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटमध्ये भाग घेतला होता, त्यावेळी फक्त २०० लोक सहभागी झाले होते. गेल्या वर्षी हा आकडा ५,३०० वर पोहोचला, त्यापैकी ३४४ निरीक्षक बंगालमधील होते.
यंदा तिसऱ्या दिवशी १५१ बंगाली पक्षीप्रेमींनी सहभाग घेतला. ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटमध्ये बहारुद्दीन स्क यांनी सर्वाधिक ३१० प्रजातींचे निरीक्षण केले, तर संतनु मन्ना यांनी सर्वाधिक ११२ चेकलिस्ट अपलोड केल्या.
भारतभर पक्षी निरीक्षणाची आवड वाढत असून, बंगालचा या क्षेत्रातील सक्रिय सहभाग देशासाठी प्रेरणादायी ठरत आहे. ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंटग्रेट बॅकयार्ड मधील यंदाच्या निरीक्षण अहवालाची अंतिम यादी लवकरच जाहीर होणार आहे.
Please follow and like us:
Leave a Reply