भारत आणि रशिया यांच्यातील द्विपक्षीय संबंध अधिक दृढ करण्याच्या दृष्टीने रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन लवकरच भारत दौऱ्यावर येणार असल्याची माहिती रशियाचे परराष्ट्र मंत्री सर्गेई लावरोव्ह यांनी दिली. एका दूरचित्रवाणी भाषणात त्यांनी सांगितले की, “राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांच्या भारत भेटीची तयारी सुरू असून लवकरच त्याबाबत अधिकृत घोषणा केली जाईल.”
लावरोव्ह म्हणाले की, “पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सलग तिसऱ्यांदा पंतप्रधानपदाची शपथ घेतल्यानंतर पहिल्या परदेश दौऱ्यासाठी रशियाची निवड केली होती. आता राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांची भारत भेट घेण्याची वेळ आली आहे.” त्यांनी स्पष्ट केले की, या भेटीच्या तयारीसाठी प्रक्रिया सुरू झाली आहे. मात्र, अद्याप निश्चित तारीख जाहीर करण्यात आलेली नाही.
गेल्या वर्षी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रशिया दौऱ्यावर असताना राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांना भारत भेटीचे निमंत्रण दिले होते, जे त्यांनी स्वीकारले. या दौऱ्याच्या अनुषंगाने रशियन प्रशासनाने नियोजन सुरू केले असून, दोन्ही देशांच्या धोरणात्मक भागीदारीसाठी ही भेट महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे.
रशियन आंतरराष्ट्रीय व्यवहार परिषद (RIAC) तर्फे आयोजित “रशिया आणि भारत: नवीन द्विपक्षीय अजेंडाच्या दिशेने” या परिषदेत लावरोव्ह यांनी या दौऱ्याची माहिती दिली.
फेब्रुवारी २०२२ मध्ये युक्रेनमध्ये युद्ध सुरू झाल्यानंतर राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांचा हा पहिला भारत दौरा असणार आहे. या भेटीदरम्यान २०३० पर्यंत भारत आणि रशियामधील व्यापारवृद्धीसाठी नवीन आर्थिक आराखडा तयार केला जाण्याची शक्यता आहे.
सध्या भारत आणि रशियामधील द्विपक्षीय व्यापार सुमारे $६० अब्ज प्रति वर्ष आहे. हे प्रमाण $१०० अब्ज पर्यंत वाढविण्याचे लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे. तसेच, चेन्नई-व्लादिवोस्तोक सागरी व्यापार मार्गाचा विस्तार करण्यास दोन्ही देशांनी सहमती दर्शवली आहे.
याच आठवड्यात परराष्ट्र मंत्री लावरोव्ह यांनी स्पष्ट केले की, मॉस्को आणि नवी दिल्ली यांच्यातील संबंध अधिक बळकट करण्यावर रशियाचा भर आहे. रशियाने भारतासोबत “विशेष आणि विशेषाधिकारप्राप्त धोरणात्मक भागीदारी” विकसित करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.
राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांना पाठवलेल्या संदेशात राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांनी भारत-रशिया संबंधांवर भर दिला. त्यांनी नमूद केले की, “रशिया-भारत संबंध विशेष धोरणात्मक भागीदारीवर आधारित आहेत. आम्ही द्विपक्षीय सहकार्य अधिक बळकट करण्यासाठी आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर रचनात्मक संवाद वाढवण्यासाठी प्रयत्नशील आहोत. यामुळे आमच्या दोन्ही देशांच्या हितसंबंधांना बळ मिळेल आणि जागतिक स्तरावर बहु-ध्रुवीय आंतरराष्ट्रीय व्यवस्था निर्माण करण्यास हातभार लागेल.” राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांच्या भारत दौऱ्यामुळे व्यापार, संरक्षण, ऊर्जा आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रांमध्ये महत्त्वाचे निर्णय घेतले जाण्याची शक्यता आहे. या दौऱ्याच्या अधिकृत घोषणेसाठी दोन्ही देशांचे लक्ष लागले आहे.
Leave a Reply