नवी दिल्ली: भारताने पेट्रोलमध्ये इथेनॉल मिश्रण वाढवण्याच्या धोरणातून मोठे यश मिळवले आहे. केंद्रीय पेट्रोलियम मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, इथेनॉल मिश्रणाच्या वाढीमुळे देशाचे आतापर्यंत तब्बल १.१० लाख कोटी रुपयांचे परकीय चलन वाचले आहे. या यशामुळे केवळ आर्थिकच नव्हे, तर पर्यावरण आणि कृषी क्षेत्रालाही मोठा फायदा झाल्याचे अधोरेखित झाले आहे. पेट्रोलमध्ये इथेनॉलचे मिश्रण वाढवल्याने कच्च्या तेलाच्या आयातीवरील अवलंबित्व कमी झाले आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात तेलाच्या किमतीत होणाऱ्या चढ-उताराचा देशाच्या अर्थव्यवस्थेवरील परिणाम यामुळे बऱ्याच अंशी सौम्य झाला आहे. ऊर्जा सुरक्षा मजबूत करण्याच्या दिशेने हे एक महत्त्वाचे पाऊल मानले जात आहे. आर्थिक लाभाव्यतिरिक्त, इथेनॉल मिश्रणाचे पर्यावरणीय फायदेही लक्षणीय आहेत. इथेनॉल हे जैवइंधन असल्याने ते ज्वलनानंतर कमी प्रदूषणकारी घटक उत्सर्जित करते, ज्यामुळे हवेची गुणवत्ता सुधारण्यास मदत होते. हे भारताच्या कार्बन उत्सर्जन कमी करण्याच्या आणि हवामान बदलाच्या आव्हानांना तोंड देण्याच्या जागतिक वचनबद्धतेशी सुसंगत आहे.
या योजनेचा थेट फायदा शेतकऱ्यांनाही मिळत आहे. इथेनॉल प्रामुख्याने ऊस आणि धान्यापासून (विशेषतः मका आणि तुटलेला तांदूळ) तयार केले जाते. त्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनांसाठी एक अतिरिक्त आणि स्थिर बाजारपेठ उपलब्ध झाली आहे, ज्यामुळे त्यांचे उत्पन्न वाढण्यास मदत झाली आहे. सरकारने इथेनॉल उत्पादन वाढवण्यासाठी अनेक प्रोत्साहन योजना राबविल्या आहेत, ज्यात इथेनॉल निर्मितीसाठी नवीन डिस्टिलरीजना पाठिंबा आणि उत्पादन क्षमता वाढवणे यांचा समावेश आहे.पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी २०२५ पर्यंत पेट्रोलमध्ये २०% इथेनॉल मिश्रण (E20) करण्याचे महत्त्वाकांक्षी लक्ष्य ठेवले आहे. सध्या देशातील इथेनॉल मिश्रण सरासरी १२% पेक्षा जास्त आहे. १.१० लाख कोटी रुपयांची बचत हे या धोरणाच्या यशाचे स्पष्ट द्योतक असून, भविष्यात हे आकडे आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे भारताची अर्थव्यवस्था अधिक मजबूत होईल आणि पर्यावरणही अधिक स्वच्छ राहील.
Leave a Reply