पासवर्ड बदला! हॅकर्सनी १६ अब्ज पासवर्ड चोरले; सायबर हल्ल्यांचा धोका वाढला

नवी दिल्ली: नुकत्याच झालेल्या एका मोठ्या सायबर हल्ल्यानंतर, भारत सरकारने ‘इंडियन कॉम्प्यूटर इमर्जन्सी रिस्पॉन्स टीम’ (CERT-In) च्या माध्यमातून नागरिकांना तातडीने आपले सर्व ऑनलाइन पासवर्ड बदलण्याचे आवाहन केले आहे. या हल्ल्यात हॅकर्सनी तब्बल १६ अब्ज ऑनलाइन पासवर्ड आणि इतर संवेदनशील डेटा चोरल्याचे समोर आले आहे. या चोरीमुळे सायबर गुन्हे आणि ऑनलाइन फसवणुकीचे प्रकार वाढण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे. त्यामुळे, नागरिकांनी तात्काळ सावधगिरी बाळगावी, अशी सूचना CERT-In ने जारी केलेल्या सल्लापत्रात (advisory) केली आहे.

जगातील सर्वात मोठी डेटा चोरी

ही घटना इंटरनेटच्या इतिहासातील सर्वात मोठी डेटा चोरी मानली जात आहे. हॅकर्सनी ‘डार्क वेब’ वरून ३० पेक्षा जास्त वेगवेगळ्या स्रोतांकडून हा डेटा चोरला आहे. या डेटाबेसमध्ये युजरनेम आणि पासवर्डचा समावेश आहे. या चोरीच्या पार्श्वभूमीवर, तज्ज्ञांनी सायबर हल्ल्यांचा धोका मोठ्या प्रमाणात वाढल्याचा इशारा दिला आहे.

सरकारची नागरिकांना सूचना

CERT-In ने नागरिकांना खालील गोष्टी करण्याची शिफारस केली आहे:

* सर्व ऑनलाइन पासवर्ड तातडीने बदला: विशेषतः ईमेल, सोशल मीडिया, बँकिंग आणि ऑनलाइन खरेदीसाठी वापरले जाणारे पासवर्ड त्वरित बदला.

* मल्टी-फॅक्टर ऑथेंटिकेशन (MFA) वापरा: जिथे शक्य असेल तिथे MFA (Multi-Factor Authentication) किंवा टू-फॅक्टर ऑथेंटिकेशन (2FA) लागू करा. यामुळे तुमच्या खात्याची सुरक्षा वाढते, कारण पासवर्ड जरी चोरीला गेला तरी दुसरे प्रमाणीकरण आवश्यक असते.

* पासकीज (Passkeys) चा वापर करा: सुरक्षिततेसाठी पासवर्डऐवजी passkeys वापरण्याचा विचार करा.

* अँटीव्हायरस स्कॅन करा: तुमच्या सर्व डिव्हाइसवर (संगणक, लॅपटॉप, मोबाईल) नियमितपणे अँटीव्हायरस स्कॅन करा आणि तुमच्या सिस्टीममधील मालवेअरपासून संरक्षण करणारी प्रणाली अद्ययावत ठेवा.
कंपन्यांसाठी सूचना

CERT-In ने कंपन्यांसाठी देखील काही महत्त्वाच्या शिफारशी केल्या आहेत

* MFA आणि IDS/SIEM लागू करा: कंपन्यांनी आपल्या कर्मचाऱ्यांसाठी MFA लागू करावे. तसेच, घुसखोरी शोधण्यासाठी इंट्रूजन डिटेक्शन सिस्टम्स (IDS) आणि सिक्युरिटी इन्फॉर्मेशन अँड इव्हेंट मॅनेजमेंट (SIEM) सारख्या साधनांचा वापर करावा.

* डेटा सुरक्षित ठेवा: कंपन्यांनी आपला डेटाबेस सार्वजनिक होणार नाही याची काळजी घ्यावी आणि संवेदनशील डेटा एन्क्रिप्टेड (encrypted) राहील याची खात्री करावी.

या पासवर्डपासून सावध राहा

या डेटा चोरीमध्ये जगातील सर्वात जास्त वापरले जाणारे पण अतिशय कमकुवत पासवर्ड देखील क्रॅक झाले आहेत. ‘123456’, ‘password’, ‘qwerty’ आणि ‘admin’ यांसारखे पासवर्ड हॅकर्स एका सेकंदात क्रॅक करू शकतात. त्यामुळे, असे सोपे पासवर्ड वापरणे टाळा.या सायबर हल्ल्यामुळे नागरिकांच्या ऑनलाइन सुरक्षिततेला मोठा धोका निर्माण झाला आहे. त्यामुळे, प्रत्येक नागरिकाने आपल्या ऑनलाइन खात्यांची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी त्वरित पावले उचलणे आवश्यक आहे.