सोलापूर – प्रख्यात समाजवादी विचारवंत, राष्ट्रसेवक आणि ज्येष्ठ पत्रकार पन्नालाल सुराणा यांचे ९३ व्या वर्षी सोलापूर येथे निधन झाले. मागील काही दिवसांपासून प्रकृती खालावल्यामुळे त्यांना मंगळवारच्या उशिरा एका खासगी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते. उपचारादरम्यान त्यांची प्राणज्योत मालवली, अशी माहिती त्यांच्या कुटुंबीयांनी दिली.
सुराणा यांनी समाजातील पीडित, शोषित आणि वंचित घटकांसाठी आजीवन कार्य केले. स्वातंत्र्यसैनिक साने गुरुजी यांनी स्थापन केलेल्या राष्ट्र सेवा दलाचे ते माजी अध्यक्ष होते. सामाजिक परिवर्तनाच्या बांधिलकीतून त्यांनी देशातील अनेक महत्त्वपूर्ण चळवळींमध्ये सक्रिय भूमिका बजावली. बिहारमध्ये आचार्य विनोबा भावे यांच्या भूदान आंदोलनात त्यांनी उत्साहाने सहभाग नोंदवला होता. ग्रामीण समाजव्यवस्था, भूमीअधिकार आणि सामाजिक न्याय यांसाठी ते सातत्याने आवाज उठवत राहिले.
आणीबाणीच्या काळातही त्यांच्या दृढ विचारांची साक्ष मिळाली. लोकशाही मूल्यांसाठी ठामपणे उभे राहत त्यांनी तब्बल १८ महिने तुरुंगवास भोगला. निर्भीड लेखन आणि पत्रकारितेच्या माध्यमातूनही त्यांनी समाजजागृतीचे कार्य केले. मराठवाडा या मराठी दैनिकाचे ते संपादक होते. समाजवाद, अर्थव्यवस्था, शेती, ग्रामीण विकास आणि राजकीय घडामोडींवर त्यांनी अनेक पुस्तके लिहिली. विचारस्वातंत्र्य, समता आणि मानवतावाद यांवरील त्यांची भूमिका नेहमीच ठाम राहिली.
सुराणा यांच्या इच्छेनुसार त्यांचे पार्थिव शरीर वैज्ञानिक संशोधन आणि वैद्यकीय शिक्षणासाठी दान करण्यात येणार आहे. जीवनभर लोकहितासाठी झटलेल्या या कार्यकर्त्याने मृत्यूनंतरही समाजोपयोगी कार्याला हातभार लावण्याचा आदर्श ठेवला आहे.
पन्नालाल सुराणा यांच्या निधनाने समाजवादी चळवळीचे एक तेजस्वी नेतृत्व हरपले असून, न्याय, मानवी मूल्ये आणि प्रगतिशील विचार यांसाठी लढणारा एक निस्पृह कार्यकर्ता काळाच्या पडद्याआड गेला आहे. त्यांच्या कार्याची छाप आगामी पिढ्यांना प्रेरणा देत राहील.
Leave a Reply