मुकेश अंबानी आणि गौतम अदानी यांच्यासह इंडियन एक्स्प्रेस आणि हिंदुस्तान टाइम्स यांनी ओपनएआयविरोधात दिल्ली उच्च न्यायालयात खटला दाखल केला आहे. रॉयटर्सच्या अहवालानुसार, ओपनएआयने परवानगी न घेता विविध डिजिटल न्यूज प्लॅटफॉर्मवरील सामग्रीचा वापर केल्याचा आरोप आहे. ओपनएआयने त्यांच्या चॅटजीपीटीसाठी ही सामग्री बेकायदेशीरपणे स्क्रॅप केल्याचा दावा केला गेला आहे.
डिजिटल प्रकाशकांची तक्रार
डिजिटल न्यूज पब्लिशर्स असोसिएशन (डीएनपीए) आणि अन्य माध्यम संस्थांनी ओपनएआयवर डिजिटल माध्यमांतील कॉपीराइट केलेल्या सामग्रीचा परवानगीशिवाय वापर केल्याचा गंभीर आरोप केला आहे. अदानी यांच्या एनडीटीव्ही आणि अंबानींच्या नेटवर्क १८ या प्रमुख माध्यम समूहांनीही यामध्ये भाग घेतला आहे. यामुळे भारतीय डिजिटल वृत्तसंस्थांच्या कॉपीराइट हक्कांचे नुकसान होत असल्याचे म्हटले आहे.
कायदेशीर लढाईचा पुढील टप्पा
भारतासह आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही ओपनएआयविरोधात अनेक खटले दाखल होत आहेत. यामध्ये ब्लूम्सबरी, पेंग्विन रँडम हाऊस आणि रूपा पब्लिकेशन्स यांसारख्या प्रकाशन संस्था सहभागी आहेत. न्यूयॉर्क टाइम्स, शिकागो ट्रिब्यून आणि डेन्व्हर पोस्टसारख्या आंतरराष्ट्रीय वृत्तपत्र समूहांनीही ओपनएआयवर कॉपीराइट उल्लंघनाचा आरोप केला आहे.
ओपनएआयने न्यायालयात दिलेल्या उत्तरात म्हटले आहे की, त्यांचे भारतात कोणतेही कार्यालय नाही. तसेच, सध्या अमेरिकेत सुरू असलेल्या एका खटल्याच्या सुनावणीत ते सहभागी आहेत. त्यामुळे न्यायालयीन प्रक्रिया पूर्ण होईपर्यंत सर्व डेटा सुरक्षित ठेवणे त्यांच्यासाठी बंधनकारक असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले आहे.
माध्यम संस्थांची भूमिका आणि मागणी
भारतीय आणि आंतरराष्ट्रीय लेखक, संगीतकार आणि माध्यम संस्था ओपनएआयच्या विरोधात उभ्या राहिल्या आहेत. त्यांचा आरोप आहे की, ओपनएआयने त्यांच्या कॉपीराइट सामग्रीचा वापर एआय मॉडेल तयार करण्यासाठी केला आहे. त्यामुळे त्यांना नुकसान भरपाईसह त्यांच्या सामग्रीचा वापर थांबवण्याची मागणी त्यांनी केली आहे. द असोसिएटेड प्रेस, फायनान्शियल टाइम्स आणि व्हॉक्स मीडिया यांसारख्या काही आंतरराष्ट्रीय माध्यम संस्थांनी मात्र ओपनएआयसोबत सहकार्य केले आहे. यामुळे या वादाला जागतिक स्तरावरही महत्त्व प्राप्त झाले आहे.
जर या प्रकरणात न्यायालयाचा निकाल माध्यम संस्थांच्या बाजूने लागला, तर कृत्रिम बुद्धिमत्तेसाठी (एआय) कॉपीराइट वापराबाबत कठोर नियम लागू होऊ शकतात. अन्यथा, ओपनएआयच्या बाजूने निकाल लागल्यास डिजिटल युगात कॉपीराइटचे नियम नव्या स्वरूपात पुढे येऊ शकतात.
Leave a Reply