राज्यात मोठ्या प्रमाणावर विक्री होत असलेल्या बनावट “अ‍ॅनालॉग चीज” आणि “अ‍ॅनालॉग पनीर” यावर बंदी घालावी, अशी मागणी भाजप आमदार विक्रम पाचपुते यांनी बुधवारी विधानसभेत केली. या पदार्थांना त्यांनी “लोकांच्या आरोग्याशी खेळणारे” संबोधले आणि त्यावर तातडीने कठोर कारवाई करण्याचे आवाहन केले.
विधानसभेत प्रत्यक्ष खरे आणि नकली पनीर आणत पाचपुते यांनी अध्यक्षांना फरक ओळखता येतो का, असा प्रश्न विचारला. त्यावर सभागृहात या मुद्यावर तीव्र चर्चा झाली. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनीही हा मुद्दा गांभीर्याने घेतला आणि लवकरच आवश्यक ती सर्व कारवाई केली जाईल, असे आश्वासन दिले.
विधानसभेत पाचपुते यांनी माहिती दिली की, भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण (FSSAI) अ‍ॅनालॉग चीज आणि पनीरच्या विक्रीला परवानगी देत असले तरी, ते योग्य लेबलिंगशिवाय मोठ्या प्रमाणावर विकले जात आहेत. या पदार्थांमध्ये दूध नसते, त्याऐवजी वनस्पती तेल, स्टार्च आणि इमल्सीफायर यांसारख्या स्वस्त घटकांचा वापर केला जातो.
यामुळे, या नकली चीज व पनीरमध्ये प्रथिनांचे प्रमाण अत्यल्प असते, तर ट्रान्स फॅट्स आणि संतृप्त चरबीचे प्रमाण अधिक असते. हे घटक हृदयरोग, उच्च कोलेस्ट्रॉल आणि अन्य गंभीर आजारांना कारणीभूत ठरू शकतात.
“बाजारात विकले जाणारे जवळपास ७०% चीज आणि पनीर हे अस्सल नसते. अशा भेसळयुक्त पदार्थांचे सेवन केल्यास कर्करोग, यकृत सिरोसिससारखे गंभीर आजार होण्याचा धोका वाढतो. त्यामुळे त्वरित कठोर कारवाई होणे गरजेचे आहे,” असे पाचपुते यांनी स्पष्ट केले.
राज्यातील सर्व अन्न प्रयोगशाळांची तपासणी करणे, अधिक दक्षता पथके तैनात करणे, तसेच बनावट चीज व पनीरचा पुरवठा रोखण्यासाठी शेजारील राज्यांच्या सीमेवर देखरेख वाढवण्याची आवश्यकता आहे, असेही पाचपुते यांनी विधानसभेत सांगितले.
उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनीही या मुद्द्यावर कठोर भूमिका घेतली. “हे प्रकरण अतिशय गंभीर आहे. काही लोक नागरिकांच्या आरोग्याशी खेळत आहेत. अशा प्रकारांवर कठोर कारवाई केली जाईल,” असे त्यांनी स्पष्ट केले. लवकरच संबंधित खात्यांची बैठक बोलावली जाईल आणि गरज पडल्यास केंद्र सरकारकडे नव्या कायद्याची मागणी केली जाईल, असेही त्यांनी सांगितले.
काही अ‍ॅनालॉग चीज हे शुद्ध वनस्पतीजन्य घटकांपासून तयार केले जातात, विशेषतः काजू किंवा अन्य पर्यायांपासून. हे लैक्टोज असहिष्णुता असलेल्या किंवा दुग्धजन्य पदार्थ टाळणाऱ्या लोकांसाठी उपयुक्त ठरतात. मात्र, बाजारात मोठ्या प्रमाणावर विकले जाणारे नकली चीज आणि पनीर हे आरोग्यासाठी अत्यंत घातक घटकांनी तयार होत असल्याने सरकार आता त्यावर कठोर कारवाई करण्याच्या तयारीत आहे.
राज्यात मोठ्या प्रमाणावर भेसळयुक्त खाद्यपदार्थ विकले जात असल्याने सरकार आता अन्न सुरक्षेच्या नियमांची कठोर अंमलबजावणी करणार आहे. “नागरिकांचे आरोग्य धोक्यात घालणाऱ्या कोणत्याही अन्नपदार्थाची विक्री खपवून घेतली जाणार नाही,” असा ठाम इशारा उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी दिला आहे.
Leave a Reply