सीपीआय(एम) च्या २४ व्या पक्ष काँग्रेसचे आयोजन मदुराईमध्ये २ एप्रिल ते ६ एप्रिल दरम्यान होणार आहे. यापूर्वी, सीपीआय(एम) चे जनरल सचिव प्रकाश करात यांनी मॅनोज सीजी यांच्याशी सखोल संवाद साधला. या संवादात त्यांनी पक्षाच्या मागील काही वर्षांच्या यश-अपयशाबद्दल, इंडिया ब्लॉकच्या भविष्यातील दिशा, पक्षाच्या मुद्द्यांवर बदललेला दृष्टिकोन आणि आगामी निवडणुकीसाठी सीपीआय(एम) च्या रणनीतीबद्दल चर्चा केली. प्रकाश करात यांनी मान्य केले की, सीपीआय(एम) चा मतदारसंघ आणि लोकसभा निवडणुकीत विजय काही प्रमाणात कमी झाला आहे. यावर भाष्य करताना त्यांनी सांगितले की, आगामी पक्ष काँग्रेसमध्ये सीपीआय(एम) च्या स्वतंत्र शक्तीचा विस्तार कसा होईल, यावर विशेष चर्चा होईल. त्यांनी स्पष्ट केले की, पक्षाच्या सामूहिक शक्तीची आणि राजकीय प्रभावाची वृद्धी थोडक्यात अपयशी ठरली आहे, यासाठी काही कारणे शोधली गेली आहेत. पक्षातील नेत्यांनी ठरवले आहे की, या समस्यांचा निराकरण होईल आणि चर्चेचे निष्कर्ष पक्षाच्या प्रगतीसाठी फायदेशीर ठरतील.
सीपीआय(एम) च्या कार्यपद्धतीवर प्रकाश करात यांनी स्पष्ट केले की, पक्षाने आपला विस्तार निवडणुकांमधून नव्हे, तर लोकांमध्ये काम करत, त्यांचे मुद्दे ऐकून, संघर्षांचे आयोजन करून, आंदोलने करत आणि समाजातील विविध गटांसोबत सहकार्य करत करावा. त्यांनी सांगितले की, पार्टी आणि ट्रेड युनियनद्वारे संघर्ष यशस्वी रीत्या आयोजित केले जातात, पण त्याचा राजकीय प्रभाव निर्माण करण्यात अपयश येत आहे. त्यांनी उलगडले की, पक्षाने आपल्या कार्यप्रणालीमध्ये काही महत्त्वाचे बदल केले पाहिजेत, विशेषतः ग्रामीण भागातील नव्या सामाजिक-आर्थिक बदलांचा समज घेऊन. त्यांचे म्हणणे होते की, आज आम्ही ज्या गटांना शत्रू मानले होते, त्यांचा दृष्टिकोन आणि परिस्थिती बदलली आहे, त्यामुळे त्यांच्याशी कसे काम करावे, हे समजून घेणे आवश्यक आहे.
सीपीआय(एम) ने नेहमीच आरएसएस आणि हिंदुत्ववादी शक्तींविरुद्ध आपली भूमिका घेतली आहे. करात यांनी या संदर्भात सांगितले की, आरएसएस विविध सामाजिक आणि सांस्कृतिक क्षेत्रांमध्ये काम करत आहे. त्यांना विरोध करत असताना, सीपीआय(एम) ला तेच कार्य कसे करावे लागेल, हे महत्त्वाचे आहे. त्यांनी पुढे स्पष्ट केले की, “आम्ही धार्मिक विश्वासांशी लढत नाही, परंतु राजकारणासाठी धार्मिक विश्वासांचा वापर करणाऱ्यांना विरोध करतो.” त्यासाठी, धार्मिकता वाढलेली असली तरी, सीपीआय(एम) ला आपल्या राजकीय आणि वैचारिक आवाहनासाठी धार्मिक लोकांशी संवाद साधावा लागेल.
इंडिया ब्लॉकच्या संदर्भात प्रकाश करात यांनी सांगितले की, लोकसभा निवडणुकीत भाजपला एकट्याने बहुमत मिळवण्यापासून रोखण्यासाठी इंडिया ब्लॉकच्या निर्मितीला काही प्रमाणात यश मिळाले. तथापि, त्यानंतर या ब्लॉकच्या कार्यवाहीसाठी एक ठोस दिशा आणि समज विकसित करण्याची आवश्यकता आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की, इंडिया ब्लॉक राष्ट्रीय पातळीवरच कार्यरत राहिल, आणि ते राज्य पातळीवर प्रत्ययकारी होणे अशक्य आहे. त्यामुळे, काँग्रेस, आप, टीएमसी आणि इतर घटकांच्या सहकार्याने राज्य पातळीवर एकत्र येणे अवघड आहे.
सीपीआय(एम) ला असलेला विश्वास आहे की, काँग्रेस ही सर्वात मोठी विरोधी पक्ष आहे आणि त्याच्या पुढाकाराने सर्व विरोधी पक्ष एकत्र येऊ शकतात. करात यांनी सांगितले की, काँग्रेसच्या नेतृत्वाखाली एक व्यापक विरोधी मंच निर्माण करणे आवश्यक आहे, जे लोकसभा निवडणुकीत भाजपचा सामना करू शकेल. त्यांनी सांगितले की, विरोधी पक्षांनी एकत्र येण्यासाठी पुढाकार घेतल्यास, त्यांचे उद्दिष्ट साध्य होईल. मात्र, तेही मान्य करतात की, प्रत्येक राज्यात एकत्र येणं अशक्य आहे, आणि व्यापक समज तयार करणे आवश्यक आहे.
प्रकाश करात यांच्या या संवादाने स्पष्ट केले की, सीपीआय(एम) चा प्राथमिक उद्देश पक्षाच्या वृद्धीसाठी कार्यरत राहणे आणि त्याच्या कार्यशैलीत सुधारणा करणे आहे. त्यासाठी, कार्यप्रणालीतील बदल, धर्म आणि राजकारण यातील भेद समजून काम करणे, तसेच विरोधी पक्षांशी एकत्र येण्याचे धोरण हे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
Leave a Reply