औषध-प्रतिरोधक क्षयरोग रुग्णांसाठी नवीन उपचार पद्धतीच्या फक्त १५० ते २०० डोसचा महाराष्ट्राला पुरवठा करण्यात आला आहे. यातील बहुतांश डोस मुंबईला वाटप केले जातील, तर काही ठाण्याला पाठवले जाणार आहेत. मुंबईत दरवर्षी सुमारे ६०,००० क्षयरोगाचे रुग्ण नोंदवले जातात, यापैकी सुमारे १०% रुग्ण औषध-प्रतिरोधक असतात.
पुरवठा मागणीच्या तुलनेत कमी
बृहन्मुंबई महानगरपालिकेच्या (BMC) आरोग्य अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले की, या औषधांचा पुरवठा अत्यल्प असला तरी त्याचे वाटप केंद्र सरकारद्वारे नियंत्रित केले जात आहे. या औषधांचे वितरण पुढील १० ते १५ दिवसांत सुरू होण्याची शक्यता असून, पहिल्या टप्प्यात कोणत्या १५०-२०० रुग्णांना हे डोस दिले जातील, याबाबत कोणतीही अधिकृत माहिती समोर आलेली नाही.
सरकारी रुग्णालयांतील डॉक्टरांचे विशेष प्रशिक्षण
या नव्या उपचार पद्धतीसाठी गेल्या दोन दिवसांत सरकारी रुग्णालयांतील ८० ते ९० छाती रोगतज्ज्ञांना विशेष प्रशिक्षण देण्यात आले. या उपचार योजनेत बेडाक्विलिन, प्रेटोमनिड, लिनेझोलिड आणि मोक्सीफ्लॉक्सासिन ही चार औषधे समाविष्ट आहेत. ही ‘BPalM’ उपचार योजना २०२२ मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) मान्यता दिली होती. पारंपरिक १८ महिन्यांच्या उपचार पद्धतीपेक्षा हा नवीन उपचार फक्त ६ महिन्यांत परिणामकारक ठरतो आणि गंभीर दुष्परिणामांचाही धोका कमी करतो.
खासगी रुग्णालयांत औषध उपलब्ध नाही
या औषधांचा पुरवठा खासगी रुग्णालयांना केला जात नसल्याने रुग्णांना सरकारी सुविधांमध्येच उपचार घ्यावा लागणार आहे. “खासगी आरोग्य क्षेत्र विनियमित नसल्याने काही वेळा सामान्य वैद्यकीय तज्ज्ञही अशी औषधे रुग्णांना देतात, जे फक्त तज्ज्ञ डॉक्टरांनीच लिहून द्यायला हवीत. यामुळे रुग्णांमध्ये औषध-प्रतिरोधक क्षयरोगाचा धोका वाढतो,” असे ठाण्यातील ज्युपिटर हॉस्पिटल आणि मुंबई TB हॉस्पिटलच्या फुफ्फुसरोग तज्ज्ञ डॉ. अल्पा दलाल यांनी सांगितले.
मुंबईत तीन वर्षांच्या चाचणीचा अनुभव
मुंबईत गेल्या तीन वर्षांत या नव्या उपचार पद्धतीची राष्ट्रीय स्तरावर चाचणी घेतली गेली होती. ४० हून अधिक देशांमध्ये ही उपचार पद्धती यशस्वी ठरली आहे. या चाचणी प्रक्रियेवर देखरेख करणारे तज्ज्ञ डॉ. विकास ओसवाल यांनी सांगितले की, राज्यातील इतर भागांतही लवकरच डॉक्टरांसाठी विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित केला जाणार आहे.
Leave a Reply